Σε έξι μήνες έστησε φαρμακοβιομηχανία που έγινε κερδοφόρος επιχείρηση...ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Βρήκε το φάρμακο...και για το χρέος

Κλεομένης Μπάρλος: Ιδρυτής και πρόεδρος της CBL Πάτρας

Ο καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών Κλεομένης Μπάρλος έκανε ένα μικρό θαύμα, ένα επίτευγμα ίσως μεγαλύτερο από την επιστημονική του ανακάλυψη. Κατάφερε να φτιάξει μέσα σε έξι μήνες μια φαρμακοβιομηχανία και να την αποσβέσει, εξασφαλίζοντας ήδη μεγάλα κέρδη από την προκαταβολή της πρώτης παραγγελίας! 

Τώρα, η CBL γίνεται η πρώτη πλήρως καθετοποιημένη ελληνική φαρμακοβιομηχανία από την έρευνα στο τελικό φάρμακο, αλλάζοντας μορφή και στοχεύοντας πολύ ψηλά.

Συνέντευξη στη Μαρίνα Πρωτονοταρίου

Πώς ξεκινήσατε με την CBL και τι ακριβώς κάνει;

Η CBL Πάτρας είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές πεπτιδίων στον κόσμο. Τα πεπτίδια είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή φαρμάκων. 

Ως χημικός στο Πανεπιστήμιο Πατρών πραγματοποίησα δύο επιστημονικές δημοσιεύσεις το 1988. 

Τότε με βρήκαν κάποιοι Ελβετοί και αφού με ρώτησαν αν είναι αλήθεια, μου ζήτησαν 25 γραμμ. από το κάθε προϊόν. Μου κάλυψαν τα έξοδα που ήταν 400.000 δρχ. και έφτιαξα την πρώτη μου μικρή παραγωγή. 

Για να μπορέσω να αντεπεξέλθω στην επόμενη παραγγελία και σε όσες καταλάβαινα ότι σταδιακά θα ακολουθήσουν, έφτιαξα ένα μικρό εργαστηριάκι με ένα δάνειο 1.700.000 δρχ. με 21% επιτόκιο που δανείστηκα από το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών. 

Τα προϊόντα μου ήταν η πρώτη ύλη για την παραγωγή πεπτιδίων και οι πελάτες μου ήταν οι φαρμακευτικές που τα χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή φαρμάκων και με τη δική μου ανακάλυψη θα έφτιαχναν τα φάρμακά τους πιο γρήγορα και πολύ πιο φτηνά. Αυτή η διευκόλυνση ήταν καθοριστικής σημασίας για τη φαρμακοβιομηχανία που θέλει μεγάλες ποσότητες στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. 

Η δυνατότητα να παραχθεί η πρώτη ύλη ενός φαρμάκου σε μεγάλες ποσότητες καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το κατά πόσο αυτό το φάρμακο είναι τελικά δυνατό να παρασκευαστεί. Γι' αυτό και η ανακάλυψή μου ενδιέφερε πολύ την παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία γιατί έκανε δυνατή την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων πεπτιδίων, με αποτέλεσμα να είναι εφικτή η παρασκευή φαρμάκων που μέχρι πριν δεν ήταν δυνατό να παραχθούν.

Πώς αποφασίσατε να προχωρήσετε στην κατασκευή του εργοστασίου;

Στο τέλος της δεκαετίας του 1990 η Roche είχε εξελίξει ένα φάρμακο για το AIDS, που όμως δεν μπορούσε να παραχθεί φθηνότερα και με τις μέχρι τότε μεθόδους παραγωγής το φάρμακο δεν μπορούσε να βγει στο εμπόριο. 

Με τη δική μου μέθοδο όμως, ήταν δυνατή η παραγωγή του και η είσοδός του στην αγορά. Η Roche, τη μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία στον κόσμο σε αξία αφού παράγει το 75% των αντικαρκινικών φαρμάκων, για την παραγωγή αυτού του φαρμάκου χρειαζόταν τόνους ενός πεπτιδίου. 

Όμως τόνους ρητίνης στο εργαστήριο που είχα μέχρι τότε δεν θα μπορούσα να παράγω. Τους απάντησα ότι αν μου παραγγείλουν, εγώ θα μπορούσα να παράγω ό,τι ποσότητα θέλανε. 

Αυτοί δεν το πίστευαν ότι θα τα κατάφερνα και ζήτησαν να παραχωρήσω την τεχνολογία μου, αλλιώς δεν θα με είχαν πια προμηθευτή για κανένα φάρμακο. 

Δεν υποχώρησα και ...

τελικά μόνοι τους δεν κατάφεραν να φτιάξουν το πεπτίδιο, ούτε και καμιά άλλη εταιρεία στην οποία είχαν απευθυνθεί. Τελικά αναγκάστηκαν να συμφωνήσουν με την πρότασή μου να το φτιάξω μόνος μου και τον Οκτώβριο ξεκίνησα για να φτιάξω ένα εργοστάσιο σε έξι μήνες, με τη δέσμευση ότι τον Αύγουστο θα παρέδιδα το σύνολο των τόνων της παραγγελίας.

Με τι κεφάλαια προχωρήσατε σε μια τέτοια επένδυση;

Πήρα 2 εκατ. δολάρια ή (800 εκατ. δρχ.) προκαταβολή και με βάση την παραγγελία που ήταν συνολικής αξίας 6 εκατ. δολ. ή 2,4 δισ. δρχ. πήρα δάνειο 600 εκατ. δρχ. από την Εθνική. Εβαλα και όλες τις οικονομίες μου από τα 10 χρόνια δουλειάς στις φαμρακοβιομηχανίες που ήταν 600.000.000 δρχ. Μέσα σε μία μέρα έδωσα σε προκαταβολές τα 600 εκατ. ευρώ για να παραγγείλω άμεσα ό,τι χρειαζόταν για να προλάβω εγκαίρως να έχω όλο τον εξειδικευμένο εξοπλισμό. Τον Οκτώβριο αγόρασα το οικόπεδο και τον Αύγουστο αν τα κατάφερνα θα πληρωνόμουν τον Οκτώβριο του επόμενου έτους 2,8 εκατ. δολάρια και θα ξεχρέωνα το δάνειο και θα έπαιρνα πίσω και τις αποταμιεύσεις μου και το κέρδος. Ο αγώνας δρόμου άξιζε τον κόπο, το ρίσκο ήταν μεγάλο και ανάλογο το άγχος μου και η προσπάθεια για να γίνουν όλα τέλεια. Η Roche δεν πίστευε ότι θα τα καταφέρουμε.

Τι τζίρο κάνατε την πρώτη χρονιά και ποια ήταν η ανάπτυξη μέχρι σήμερα;

Το εργοστάσιο έκανε την πρώτη φορά τζίρο 8 εκατ. ευρώ και τη δεύτερη 14 εκατ. ευρώ. Μετά όμως οι τζίροι έπεσαν γιατί βγήκαν άλλα φάρμακα που οι ασθενείς τα παίρνουν πριν από αυτό. Πριν από μερικά χρόνια αποφασίσαμε να αλλάξουμε στρατηγική και να καθετοποιήσουμε τη δραστηριότητά μας αλλάζοντας όμως και πελατολόγιο. Είμαστε η πρώτη βιομηχανία στην Ελλάδα που βγάλαμε άδεια για την παραγωγή φαρμακευτικών δραστικών ουσιών. 

Για την παραγωγή φαρμάκων χρειάζεται η έρευνα, η παραγωγή πρώτης ύλης, η παραγωγή του δραστικού και η παραγωγή του τελικού φαρμάκου. Το πρόβλημα όμως είναι ότι φτιάχνοντάς το δραστικό τελικά ανταγωνιζόμαστε τους πρώην πελάτες μας, οι οποίοι βέβαια μη θέλοντας να μας ενισχύσουν δεν μας επιλέγουν οι πρώην πελάτες μας. Το πλεονέκτημα θα είναι ότι θα γίνουμε η πρώτη πλήρως καθετοποιημένη ελληνική φαρμακοβιομηχανία.

Επενδύετε στην ελληνική βιομηχανία μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή για την ελληνική οικονομία. Πιστεύετε στις δυνατότητές της;

Ολοι στη χώρα παριστάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν και κρύβονται πίσω από μια πραγματικότητα που είναι ξεκάθαρο ότι έρχεται.

Το ΑΕΠ είναι βέβαιο ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα μειωθεί ουσιαστικά. Η προσαρμογή που πραγματοποιείται τώρα με τα προγράμματα της Τρόικας είναι ολοφάνερο ότι θα οδηγήσει σε ραγδαία μείωση του ΑΕΠ. Και αυτό το γνωρίζουν όλοι γιατί αυτό είναι και ο στόχος.

Λένε ότι έχουμε ύφεση αλλά δε λένε ποιά θα είναι η ύφεση. Λένε ότι έχει αποτύχει το πρόγραμμα γιατί έχουμε ύφεση. Μα η ύφεση είναι το πρόγραμμα. Το πρόγραμμα στοχεύει στη μείωση του ΑΕΠ για να φτάσει στο εγχωρίως παραγόμενο ΑΕΠ.

Το Πρόγραμμα που εφαρμόζουμε τώρα με τη μείωση της κυκλοφορίας των δανεικών στην ελληνική αγορά θα επιφέρει έμμεσα μια μείωση του ΑΕΠ που θα φτάσει το 50% το 2015. Αυτή η συνέπεια δεν είναι η αποτυχία του Μνημονίου, είναι το ίδιο το Μνημόνιο.

Θα έπρεπε να ήμασταν από το 2009 στη δραχμή, να είχαμε διαπραγματευτεί ένα καλό Μνημόνιο αλλά με δραχμή και μελλοντικό στόχο ανάπτυξης.

Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το τί πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να ενισχύσει τις παραγωγικές δομές της ώστε να ενισχύσει την οικονομία της μεσοπρόθεσμα.

Ως πρώην Senior Consultant της Roche... τι θα προτείνατε στο υπουργείο;

Τα επόμενα λίγα χρόνια είναι ιδιαίτερα κρίσιμα, καθώς ακόμη κυκλοφορεί περισσότερο χρήμα από ό,τι θα κυκλοφορεί αργότερα και πρέπει να το αξιοποιήσουμε στρέφοντάς το στην ελληνική παραγωγική διαδικασία. 

Χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο που να λέει, για παράδειγμα, τι πρέπει να γίνει για να εκμηδενιστούν οι εισαγωγές φαρμάκων, ώστε το σύνολο ή το 80% της φαρμακευτικής δαπάνης να παράγεται στην ελληνική αγορά και να επιστρέφει για να ενισχύσει την ελληνική οικονομία, αποδίδοντας εισφορές, φόρους και μισθούς στην Ελλάδα. 

Μέσα σε τρία χρόνια θα μπορούσαμε να μειώσουμε τη φαρμακευτική δαπάνη κατά 30%, ενώ με ένα γενόσημο ινσουλίνη θα μειώναμε τη δαπάνη κατά 50%. 

Μονάχα μια ινσουλίνη αν μπορούσαμε να παράγουμε ως γεννόσημο η αξία της αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ, είναι δηλαδή πιο σημαντική από μια πετρελαιοπηγή. 

Για να γίνει αυτό, πρέπει να αποφασίσει το υπουργείο να σχηματίσει μια ομάδα από καθηγητές και να τους αναθέσει να επιλέξουν ποια από τα φάρμακα που χρειαζόμαστε μπορούν να κατασκευάσουν, ώστε η Ελλάδα να να μειωθεί το βάρος στον προϋπολογισμό. 

Ακόμη και σήμερα σπαταλώνται άπειρα κεφάλαια χωρίς πρόγραμμα, χωρίς στόχους και χωρίς αποτέλεσμα, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στήνοντας μια ελληνική εθνική φαρμακοβιομηχανία. 

Στην Ελλάδα έχουμε επιστημονικό προσωπικό που θα μπορούσε να το κάνει. Σχέδιο και οργάνωση δεν έχουμε.

Αντικαρκινικό φάρμακο
Παραγγελία 3 εκατ. ευρώ

Εχετε παραγγελίες για τη νέα σας δραστηριότητα; Ποια θα είναι πλέον η δυνατότητα της εταιρείας;

Ναι. Τώρα φτιάχνουμε ένα αντικαρκινικό που είναι σε κλινικά πειράματα και εμείς φτιάχνουμε το δραστικό. Η παραγγελία είναι ύψους 3 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 2 εκατ. ευρώ είναι προκαταβολή. 

Φανταστείτε πόση σημασία έχει γι' αυτήν την εταιρεία η παραγωγή του δραστικού από εμάς, για να δίνει αυτή την εποχή προκαταβολή 2 εκατ. ευρώ σε ελληνική εταιρεία. Στον κλάδο των δραστικών οι τζίροι είναι εκατονταπλάσιοι από αυτούς των πρώτων υλών και η κερδοφορία δεκαπλάσια. Αντίστοιχη είναι και η δυνατότητα της εταιρείας.