Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Οι εντολές της τρόικας

Κλείσιμο οργανισμών, περαιτέρω μείωση μισθών στις ΔΕΚΟ, πλήρη εφαρμογή του μέτρου της εφεδρείας με απολύσεις και όχι μόνο με συνταξιοδοτήσεις, περικοπή συντάξεων προβληματικών ταμείων και πραγματικό άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων περιλαμβάνει η ατζέντα των εκκρεμών κυβερνητικών υποχρεώσεων που άφησε φεύγοντας πίσω της η τρόικα.

Στην ατζέντα αυτή δεν περιλαμβάνονται ωστόσο η περικοπή του 13ου και 14ου μισθού για τον ιδιωτικό τομέα, η κατάργηση της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (παραμένει ωστόσο η επιμονή ως προς το ύψος των αυξήσεων που προβλέπει), η απαίτηση για λήψη νέων φορολογικών μέτρων για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων του προϋπολογισμού, αλλά και οποιαδήποτε εφαρμογή οριζόντιων περικοπών σε αποδοχές.
Επρόκειτο στην ουσία για την πιο σύντομη σε διάρκεια επίσκεψη του κλιμακίου (μόλις πέντε ημέρες), αφού το μεγαλύτερο έργο είχε συντελεστεί στην κομβική επίσκεψη του Νοεμβρίου, κατά την κρίσιμη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας για την εκταμίευση της έκτης δόσης. Παρ’ όλα αυτά, στις δεκαπέντε ημέρες που μεσολάβησαν οι επικεφαλής της τρόικας πρόλαβαν να βρουν έναν… εξουθενωμένο υπουργό Οικονομικών, που δεν αντέχει μόνος του να επιβάλει νέα μέτρα, πρώην στελέχη του οικονομικού επιτελείου να καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό που δεν τα κατήγγειλαν υπηρεσιακώς, υπουργούς να εφαρμόζουν κατά το δοκούν το μέτρο της εφεδρείας αλλά και να περιχαρακώνουν και πάλι επαγγέλματα έτοιμα προς απελευθέρωση.


Δημοσιονομικό αδιέξοδο
Οι αποκλίσεις του τρέχοντος έτους υπερβαίνουν τα 4 δισ. ευρώ στο εντεκάμηνο του έτους, παρά τη σωρεία των φορολογικών μέτρων και του «κουρέματος» μισθών και συντάξεων. Για να κλείσει με έλλειμμα 9% του ΑΕΠ ο τρέχων προϋπολογισμός θα πρέπει μέχρι το Δεκέμβριο να εισπραχθούν περί τα 7,5 δισ. ευρώ, όταν οι μέσες μηνιαίες εισπράξεις δεν υπερβαίνουν τα 3,7 δισ., ποσό που αντιστοιχεί σε 240 εκατ. ευρώ ημερησίως. Στην καλύτερη περίπτωση το έλλειμμα θα διαμορφωθεί περί το 9,5%, εφόσον και η ύφεση δεν υπερβεί το 5,5%. Το ΔΝΤ ωστόσο κάνει λόγο για ύφεση 6% φέτος και 3% το 2012 (έναντι πρόβλεψης προϋπολογισμού 2,8%), κάτι που σημαίνει ότι οι παραδοχές του νέου προϋπολογισμού ξεκινούν από δυσμενέστερη βάση και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη θωράκιση του στόχου για έλλειμμα 5,4% το νέο έτος. Η τρόικα θεωρεί ότι έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των φορολογουμένων και ότι θα πρέπει η όποια προσαρμογή απαιτηθεί να προέλθει από το σκέλος των δαπανών. Στην ατζέντα της ωστόσο έχει κλειδώσει την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνει η πέμπτη επικαιροποίηση του μνημονίου και αφορά την επιβολή μόνιμου τέλους στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, εφαρμογή καθολικού πόθεν έσχες, εξάλειψη των φορολογικών εξαιρέσεων και των ειδικών καθεστώτων φορολόγησης επιχειρήσεων και ΦΠΑ, ενοποίηση των φόρων στην περιουσία, αναθεώρηση του καθεστώτος ΦΠΑ στους αγρότες.
Εφόσον χρειαστούν νέα μέτρα, πάντως, η τρόικα επιθυμεί να αποφασιστούν τον Ιανουάριο, προκειμένου να δεσμεύουν και την επόμενη κυβέρνηση, με τον υπουργό Οικονομικών κ. Βενιζέλο να υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν από μια κυβέρνηση με νωπή εντολή. Για τον Ιούνιο παραπέμπει ο υπουργός και τη λήψη των αποφάσεων για τα μέτρα ύψους 4,5 δισ. ευρώ της περιόδου 2013-2014 (από τα 7,5 δισ. ευρώ που απαιτούνται συνολικά μέχρι το 2015 λόγω του δημοσιονομικού κενού που προκαλείται από την απαίτηση της τρόικας για μείωση του ελλείμματος στο 1,1% το 2015 αντί 4% που προέβλεπε το αρχικό μεσοπρόθεσμο πλαίσιο). Αυτό πάντως που φαίνεται να κλειδώνει από τώρα είναι η αύξηση κατά τουλάχιστον 25% στα τιμολόγια ΟΑΣΑ, ΟΣΕ και ΔΕΚΟ έως το πρώτο τρίμηνο του 2013.


Η απογοήτευση των δανειστών
Στην έκθεση της Ε.Ε. και του ΔΝΤ που δόθηκε ταυτόχρονα με την επίσκεψη του κλιμακίου στη χώρα μας επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι μεγάλο μέρος των μέτρων ύψους 2 δισ. ευρώ θα προέρχεται από την αναπροσαρμογή στα ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου, δηλαδή τις περικοπές σε ένστολους, δικαστικούς, πανεπιστημιακούς, γιατρούς του ΕΣΥ, την περαιτέρω μείωση των φαρμακευτικών και νοσοκομειακών δαπανών και τις μειώσεις των κοινωνικών παροχών.
Ειδικά για το σύστημα υγείας, με στόχο τη δραστική μείωση των σχετικών δαπανών, ζητείται μεταξύ άλλων μείωση κατά 50% του διοικητικού προσωπικού και κατά 5% των γιατρών του νέου Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, καθώς επίσης και μείωση κατά 10% στο κόστος των νοσοκομείων το 2011 και κατά 5% επιπλέον το 2012.
Μηδενικά αποτελέσματα διαπιστώνει στην εφαρμογή των δύο αυτών διαρθρωτικών μέτρων η τρόικα. Υπάρχουν υπουργοί οι οποίοι δεν έχουν εκδώσει ακόμα τις αποφάσεις για τις καταργήσεις/συγχωνεύσεις 40 οργανισμών, ενώ, παρ’ ότι έχουν περάσει δύο εβδομάδες από την υποχρέωση των οργανισμών του Δημοσίου να ενημερώσουν το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης για αποχωρούντες υπαλλήλους, ο αριθμός μέχρι σήμερα μετά βίας ξεπερνά τους 8.000, εκ των οποίων μόλις 657 υπάγονται σε καθεστώς προσυνταξιοδότησης, ενώ 7.439 αποχώρησαν με κανονική σύνταξη.
Σημειώνεται ότι το επικαιροποιημένο μνημόνιο προβλέπει την αποχώρηση 30.000 υπαλλήλων μέχρι το τέλος του έτους, εκ των οποίων οι 15.000 με καθεστώς προσυνταξιοδότησης και οι υπόλοιποι με αποχωρήσεις. Μια πρώτη κίνηση πίεσης των φορέων πραγματοποίησε το υπουργείο Οικονομικών, με τον αναπληρωτή υπουργό κ. Σαχινίδη να βγάζει σε εφεδρεία με το ζόρι όσους μόνιμους υπαλλήλους συνεχίζουν να εργάζονται παρ’ ότι πληρούν τα κριτήρια ένταξης σε καθεστώς προσυνταξιοδότησης. Οι υπάλληλοι αυτοί θα λάβουν ψαλιδισμένες συντάξεις, αφού σύμφωναν με εγκύκλιο του υπουργού η διεύθυνση συντάξεων θα είναι υποχρεωμένη να προχωρεί σε παρακράτηση από τη σύνταξή τους των αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών κατά τη διάρκεια που ο υπάλληλος αυτός έπρεπε να τελεί σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα!
Η τρόικα ρώτησε τον αρμόδιο υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Ρέππα αν ο στόχος για αποχώρηση 150.000 υπαλλήλων μέχρι το 2015 μπορεί να επιτευχθεί κι εκείνος απάντησε καταφατικά. Πέραν αυτών, στις συζητήσεις εξετάστηκε η αποτελεσματικότητα μέτρων όπως η επιμήκυνση του ωραρίου στο Δημόσιο και η καθιέρωση της άδειας αποδοχών έως πέντε χρόνια για όσους υπαλλήλους επιθυμούν να ασκήσουν επάγγελμα εκτός Δημοσίου (η οποία πάντως δεν φαίνεται να αποδίδει ιδιαίτερα) και συμφωνήθηκε να διατηρηθεί ο κανόνας της μίας πρόσληψης ανά δέκα συνταξιοδοτήσεις.


Ανατροπές στα εργασιακά
Πονοκέφαλο για τρόικα και κυβέρνηση αποτελεί η μεγάλη υστέρηση εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία, κυρίως το ΙΚΑ, λόγω της ύφεσης. Αν η υστέρηση ξεπεράσει το 25%, ο υπουργός Εργασίας κ. Κουτρουμάνης δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να αποφασιστούν και νέες περικοπές στις κύριες συντάξεις. Η τρόικα φέρεται ικανοποιημένη με τους χειρισμούς που προωθούνται για τις επικουρικές συντάξεις και το εφάπαξ, αλλά και για τις αναλογιστικές μελέτες που παρουσιάστηκαν. Με βάση αυτές, το έλλειμμα των επικουρικών ταμείων για το 2011 φτάνει τα 850 εκατ. ευρώ, ενώ οι νέες ρυθμίσεις που θα τεθούν σε ισχύ από 1/1/2012 για τις επικουρικές συντάξεις προβλέπουν αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού, που σε ορισμένες περιπτώσεις ταμείων με πολύ υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης θα υπερβούν και το 40%. Η μεσοσταθμική μείωση υπολογίζεται πάντως στο 15%. Εξοικονόμηση περί το 1 δισ. ευρώ επιδιώκεται από τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.
Ελαστικότερη σε σχέση με την προηγούμενη επίσκεψη ήταν η τρόικα στο θέμα της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, καθώς εγκατέλειψε την εμμονή της για κατάργησή της. Εξακολουθεί να θέτει θέμα μισθολογικού κόστους στην Ελλάδα, με τον κ. Κουτρουμάνη να αναφέρει ότι το θέμα του κατώτατου μισθού είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και η κυβέρνηση δεν έχει κανένα σκοπό να αλλάξει αυτό το καθεστώς. Τέθηκε ωστόσο και πάλι το θέμα επέκτασης και ενίσχυσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, όπως η εκ περιτροπής εργασία, το μειωμένο ωράριο και τα τετραήμερα, καθώς και η προώθηση των επιχειρησιακών και ατομικών συμβάσεων εργασίας, που θεωρείται μείζονος σημασίας ζήτημα από την τρόικα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και τη μείωση της ανεργίας, που εκτινάχθηκε ήδη στο 17,7%.
Γιώργος Τριανταφύλλου στο City Press Newsroom

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου