Κέντρο της Αθήνας, Σάββατο απόγευμα: Φτώχια, άστεγοι, και άνθρωποι που ψάχνουν στα σκουπίδια

Πανεπιστημίου, Εδουάρδου Λώ, Σταδίου, Αμερικής. Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο (για την ακρίβεια, δύο οικοδομικά τετράγωνα) στην καρδιά της Αθήνας, το Σάββατο το απογευματάκι. Ο γύρος δεν κράτησε πάνω από μερικά λεπτά. Αυτή είναι η εικόνα του κέντρου της Αθήνας σήμερα, σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της: Φτώχια, άστεγοι, και άνθρωποι που ψάχνουν στα σκουπίδια. Και βέβαια, εδώ δεν συναντάται η χειρότερη εικόνα της πρωτεύουσας. Είναι γνωστό σε όλους, ότι λίγο παρακάτω, προς την Ομόνοια και τις γύρω περιοχές, είναι η επί γής κόλαση.
Οι τρείς φωτογραφίες

Στην Εδουάρδου Λω

Το οικοδομικό τετράγωνο που γύρισα όμως, παρουσιάζει και αυτό ενδιαφέρον. Είναι δίπλα στη Βουλή και στην πλατεία Συντάγματος, που είναι «τίγκα» στα υπουργεία, της Τράπεζες, και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της πλατείας, αλλά και της Πανεπιστημίου, καθώς και στα πολυάριθμα καταστήματα που υπάρχουν στην περιοχή. Είναι ουσιαστικά, το πολιτικό, διοικητικό και εμπορικό κέντρο της Αθήνας, όπου, εκτός των άλλων, είναι γεμάτο με μπαράκια. Απέναντι λοιπόν, από τη διασταύρωση της Σταδίου με τη Χρήστου Λαδά, όπου ακόμα χάσκει ο σκελετός του νεοκλασσικού κτηρίου που κάηκε κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, και λίγο παρακάτω το κουφάρι του
υποκαταστήματος της «Μαρφίν» με τους νεκρούς, επίσης κατά την περίοδο διαδηλώσεων, στην Εδουάρδου Λώ, η πρώτη εικόνα που συνάντησα, ήταν αυτή ενός νεαρού που έψαχνε στα σκουπίδια. Αν κρίνει όμως κανείς από το ότι εκινείτο με ποδήλατο, μάλλον το άτομο αυτό δεν συγκαταλέγεται στην καθεαυτό κατηγορία των «κλοσσάρ», που πλέον έχουν πλημμυρίσει το κέντρο της πόλης.
Στη συνέχεια, επί της Πανεπιστημίου, μπροστά από το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, η εικόνα μιλάει από μόνη της. Ο «κλοσσάρ» ξαπλωμένος στην είσοδο του «οικονομικού ναού» της Ελλάδας. Καμιά εκατοστή μέτρα παραπάνω, επί της Πανεπιστημίου, δίπλα στο βιβλιοπωλείο του Ελευθερουδάκη, σε μια μίνι στοά, έχει δημιουργηθεί μια ολόκληρη «αποικία» από «κλοσσάρ». Στη φώτο φαίνονται δύο από αυτούς, όπου ο ένας έχει βγάλει ένα χαρτόκουτο για ελεημοσύνη.
Όλη αυτή η εικόνα κατάθλιψης, σε μια γύρα μόλις μερικών λεπτών. Ευτυχώς, λίγο μετά, από τη Σταδίου, πίσω από το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδας, πέρασε η πορεία των Κούρδων, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δολοφονία τριών ηγετικών στελεχών τους στη Γαλλία. Ήταν η μόνη αισιόδοξη νότα. Οι άνθρωποι αυτοί, ως επί το πλείστον ΡΚΚάδες, που ήρθαν σαν πρόσφυγες στη χώρα μας, και έχουν ριζώσει εδώ, ήταν πολύ καλά οργανωμένοι, και με πολύ καλή περιφρούρηση. Σπάνια στο παρελθόν τους έβλεπες έτσι. Αυτή τη φορά, ήταν σαν να έστελναν το μήνυμα ότι ο λαός τους είναι κοντά στο να αποκτήσει δικαιώματα στην Τουρκία και τη Μ.Ανατολή, και –γιατί όχι;- ακόμα και κράτος.
Εικόνες ντροπής

Αν κανείς κάνει μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας, σε αυτά τα τετράγωνα και σε γειτονικά, τη νύκτα, συναντά ακόμα πιο αποκαρδιωτικές εικόνες. Με εξαίρεση τις Παρασκευές και τα Σάββατα, και όχι πάντα, τη νύκτα πλέον έχουν μειωθεί όσοι κατεβαίνουν στο κέντρο για διασκέδαση. Που εκείνες οι «ένδοξες» εποχές, που έκαναν παρέλαση οι «νεοέλληνες» με τα κυριλάτα αμάξια τους και τις τζιπάρες τους. Τώρα λοιπόν, η γύμνια του κέντρου φαίνεται περισσότερο. Εκτός της βρωμιάς που υπάρχει παντού (κύριε Καμίνη, υπάρχει και κίνδυνος μολυσματικών ασθενειών), λες και η πόλη είναι εγκαταλειμμένη (ή μήπως πράγματι είναι;), σε πολλά πεζοδρόμια της Πανεπιστημίου, απέναντι μάλιστα από τη Βουλή, δίπλα στο «Μεγάλη Βρετανία», κοιμούνται «κλοσσάρ». Άνθρωποι αφημένοι στη μοίρα τους, στην πραγματικότητα ζωντανοί – νεκροί. Τα ίδια και πίσω από την παλαιά Βουλή, για να μην μιλήσει κανείς για τα τετράγωνα περί τη Σοφοκλέους, εκεί κοντά στο κεντρικό κτήριο της ΔΕΗ, όπου υπάρχουν ολόκληρες «αποικίες» με «κλοσσάρ». Εξίσου απογοητευτική είναι η εικόνα στο Μοναστηράκι (Αθηνάς), και ακόμα χειρότερη στο Σταθμό Λαρίσης, όπου σύντομα θα υπάρχει «χωριό» αστέγων. Μέχρι και στου Φιλοππάπου υπάρχει μια μικρή «αποικία».
Μια εικόνα που ανακουφίζει, είναι ότι συχνά βλέπεις κάποιους πολίτες να πλησιάζουν τους άστεγους και να τους δίνουν ένα πλαστικό πιάτο με φαγητό. Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι, είτε περνούν αδιάφοροι δίπλα τους, είτε τους κοιτούν φοβισμένοι. Αναμφισβήτητα, η εικόνα των «κλοσσάρ» μπορεί να γίνει το τέλειο προπαγανδιστικό φόβητρο για να κάτσει καθένας πολίτης ήσυχος στα αυγά του. «Κοίτα τι μπορείς να πάθεις; Υπάρχουν και χειρότερα από αυτά που έχεις πάθει μέχρι τώρα». Κάπως έτσι λειτουργεί.
Πράξεις και όχι πυροτεχνήματα

Δίπλα από του Ελευθερουδάκη

Καλοί βέβαια οι ελεήμονες άνθρωποι, αλλά ουδέποτε μεμονωμένοι «καλοί Σαμαρείτες» έλυσαν τα προβλήματα. Σε μια κοινωνία που θέλει να λέγει ότι είναι οργανωμένη, η ευαισθησία της δεν μπορεί να εξαντλείται στην προσωπική πρωτοβουλία κάποιων καλών Σαμαρειτών. Αυτή αναμφισβήτητα χρειάζεται. Αλλοίμονο αν την χάσουμε κι’ αυτή. Όμως, επιβάλλεται πλέον η αντιμετώπιση του φαινομένου με οργανωμένο τρόπο σε κρατικό επίπεδο.
1.Πρέπει να γίνει ουσιαστική –και όχι επικοινωνιακή, κύριε Καμίνη και κύριοι της κυβέρνησης- προσπάθεια για να μπούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άστεγοι σε κρατικούς και δημοτικούς ξενώνες. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια, είναι να υπάρχουν τέτοιοι και να χρηματοδοτούνται επαρκώς. Σίγουρο βέβαια είναι ότι αρκετοί από τους «κλοσσάρ», όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, δεν θα δεχτούν να πάνε εκεί.
2.Οργανωμένες προσπάθειες για ένταξή τους στην κοινωνία. Οι «κλοσσάρ» κατανέμονται σε διάφορες κατηγορίες. Σίγουρα, οι αιτίες που τους οδήγησαν στο δρόμο είναι «πακέτο». Κοινωνικές, οικογενειακές, και προσωπικές, ενώ σε συγκυρίες κρίσης, καταλυτικό ρόλο, παίζει ο οικονομικός παράγων. Αυτοί λοιπόν, που σπρώχτηκαν στο δρόμο, και είναι για λίγο καιρό άστεγοι, με τους κατάλληλους χειρισμούς, όπως την ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και την ένταξη σε κάποια εργασία, μπορούν να σωθούν. Εάν όμως, μείνουν για καιρό στο δρόμο, σύντομα η πορεία τους θα είναι δίχως επιστροφή. Οι περισσότεροι παραιτούνται της προσπάθειάς τους να επιβιώσουν, μετατρέπονται σε ζωντανούς – νεκρούς, πέφτουν στο αλκοόλ, και αποκτούν σοβαρότατα ψυχολογικά προβλήματα.
3.Το γαλλικό παράδειγμα, και ειδικά αυτό του Παρισιού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μπούσουλας. Η «πόλη του φωτός» δυστυχώς κατέχει εδώ και τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες τα ευρωπαϊκά πρωτεία στους «κλοσσάρ». Αποτελεί ντροπή, αλλά σε πολλές περιπτώσεις οι άστεγοι εκεί πέθαιναν όταν το θερμόμετρο έπεφτε κάτω από το μηδέν. Όπως και να’ χει πάντως, οι δημοτικές αρχές είχαν λάβει ορισμένα μέτρα. Εκτός των αρκετών και καλά οργανωμένων ξενώνων, συνεργεία του Δήμου μοίραζαν συστηματικά φαγητό (την ονομαζόμενη «σουπ ντε καιρ» (σούπα της καρδιάς) ), ενώ σε πολλές συνοικίες της πόλης είχαν δώσει τη δυνατότητα στους «κλοσσάρ» να έχουν πρόσβαση σε δημόσια μπάνια, ώστε τουλάχιστον να είναι καθαροί. Επίσης, σε συνθήκες ψύχους, οι αρχές κρατούσαν τις στάσεις του Μετρό στο κέντρο του Παρισιού ανοικτές, για να βρούν καταφύγιο οι άστεγοι.
Η διεθνής εμπειρία για τους «κλοσσάρ» είναι τεράστια. Οι επιστήμονες μπορούν να προτείνουν συγκεκριμένα μέτρα για την ελάφρυνση του πόνου αυτών των ανθρώπων. Πρώτιστο μέλημα βέβαια, δεν είναι να δώσουμε ασπιρίνη για τον καρκίνο, αλλά να τον σταματήσουμε. Δηλαδή, να πάψει αυτό το απαράδεκτο φαινόμενο κοινωνικού αποκλεισμού και σπρωξίματος ανθρώπων στο περιθώριο, και τελικά

This entry was posted in Πρώτη Σελίδα. Bookmark the permalink.