Η Ιστορία των Εξαρχείων : Ο Μύθος της Πλατείας

Εξάρχεια : Μια πλατεία που ομοιά της δεν υπαρχει στην Ευρώπη.

Τα εξάρχεια είναι συνοικία της Αθήνας που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Παλιότερα η περιοχή αυτή ονομαζοταν Πιθαράδικα λόγω των εργαστηρίων που υπήρχαν στην περιοχή μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα και ...

....κατασκεύαζαν πιθάρια. Το νεώτερο όνομα της περιοχής προήλθε απο κάποιον Ηπειρώτη έμπορο ονόματι Έξαρχο, που διατηρούσε στην οδό Θεμιστοκλέους μεγάλο -για τα δεδομένα της εποχής- κατάστημα γενικού εμπορίου.

Η στέγαση εκεί των τμημάτων του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου της Αθήνας, προσέλκυσε από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι και τις μέρες μας, διανοούμενους και φοιτητές. Στα Εξάρχεια άλλωστε έγινε η πρώτη εξέγερση φοιτητών, τα γνωστά Σκιαδικά, αποτελώντας έτσι ήδη από τότε σημείο αγώνα των φοιτητών. Το 1901 οι φοιτητές, με αφορμή τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική, πραγματοποίησαν διαδηλώσεις με αποτέλεσμα την παραίτηση της κυβέρνησης και του Αρχιεπισκόπου.

ΣΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ

Στα Δεκεμβριανά, η περιοχή δοκιμάστηκε καθώς βρισκόταν ανάμεσα σε δύο στρατόπεδα. Συγκεκριμένα οι Ελασίτες ήταν οχυρωμένοι στον λόφο του Στρέφη και τα γύρω κτίρια ενώ οι κυβερνητικοί στο Χημείο και Κολωνάκι. Κατα τη διάρκεια των Δεκεμβριανών λοιπόν σημειώθηκαν αρκετές συγκρούσεις, ενώ για λίγο καιρό μέχρι και η περίφημη μπλε πολυκατοικία είχε καταληφθεί από Ελασίτες για να εγκατασταθεί πολυβόλο.

Τον Φεβρουάριο του 1973 πραγματοποιήθηκε η πρώτη κατάληψη κατά τη διάρκεια της Χούντας στη Νομική Σχολή Αθηνών, ενώ λίγους μήνες αργότερα συνέβησαν τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου. Κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης τα Εξάρχεια αναδείχθηκαν στην κατεξοχήν «επαναστατική» περιοχή συγκεντρώνοντας διανοούμενους, αναρχικούς, φοιτητές, αριστερούς και πολλούς άλλους, ενώ αποτέλεσε -και αποτελεί- περιοχή που στεγάστηκαν τα γραφεία οργανώσεων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, καθώς και χώρος ζυμώσεων και δράσης για αναρχικές ομάδες.


ΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ ΣΗΜΕΡΑ - ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΟΣ "ΘΑΜΩΝΑ"

Η πλατεία βρισκόταν ανάμεσα σε ιστορικές σχολές, τη Νομική, το Χημείο και τη Φιλοσοφική από τη μια πλευρά, το Πολυτεχνείο από την άλλη. Ήταν φυσικό να μαζεύονται εκεί οι φοιτητές –τις εποχές που η φοιτητική ιδιότητα σήμαινε και αντικαθεστωτική ιδεολογία. Και, όπου μαζεύονταν φοιτητές, ήταν λογικό να έρχονται άτομα –έξω από τον φοιτητικό χώρο –αλλά με παρόμοιους ιδεολογικούς προσανατολισμούς.