Του Σταύρου Λυγερού.
Έστω και με καθυστέρηση, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να αναλάβει δράση για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης. Μπορεί ο φράχτης στον Έβρο να μονοπώλησε σχεδόν τη δημοσιότητα, αλλά η αλήθεια είναι πως ο Χρήστος Παπουτσής προωθεί μια δέσμη μέτρων πολλαπλών στοχεύσεων. Και πολύ σωστά, γιατί τα εμπόδια δυσκολεύουν και περιορίζουν την παράνομη είσοδο, αλλά είναι αδύνατον να τη μηδενίσουν. Η λαθρομετανάστευση θα συρρικνωθεί μόνο εάν....
παραλλήλως με την έγερση εμποδίων εφαρμοστεί μία συστηματική πολιτική απομάκρυνσης από την Ελλάδα όσων λαθρομεταναστών δεν δικαιούνται ασύλου.Όσοι εισέρχονται παρανόμως στην Ελλάδα κατά κανόνα έχουν τελικό προορισμό τη δυτική Ευρώπη. Ελάχιστοι, όμως, καταφέρνουν να φύγουν από τη χώρα. Έχει αποδειχτεί ότι είναι εύκολη η παράνομη είσοδος και δύσκολη η παράνομη έξοδος προς τα δυτικά. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα αντιμετωπίζεται σαν χώρα-τράνζιτ, αλλά καταλήγει να γίνεται τελικός προορισμός, με αποτέλεσμα να λιμνάζει εδώ ο κύριος όγκος των λαθρομεταναστών.
Μέχρι τώρα, ελάχιστοι απ’ όσους λιμνάζουν στην Ελλάδα επαναπροωθούνται. Οι λόγοι είναι οι τρεις: Πρώτον, η Τουρκία δεν εφαρμόζει το πρωτόκολλο επανεισδοχής. Δεύτερον, ελάχιστοι λαθρομετανάστες δέχονται να επαναπατριστούν οικειοθελώς. Τρίτον, οι χώρες προέλευσης των λαθρομεταναστών δίνουν με το σταγονόμετρο τα απαραίτητα έγγραφα για την απέλαση πολιτών τους, που βρίσκονται παρανόμως στη χώρα μας.
Το ελληνικό κράτος δεν διαθέτει αποτελεσματικούς μοχλούς πίεσης. Γι’ αυτό και τη διαπραγμάτευση με την Τουρκία και με τις χώρες προέλευσης πρέπει να αναλάβει η ΕΕ. Δεν αρκεί η Αθήνα να ζητάει μόνο τη μη εφαρμογή της συμφωνίας «Δουβλίνο ΙΙ». Πρέπει να απαιτήσει την υιοθέτηση μιας κοινής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, εξοπλισμένης με τους αναγκαίους πόρους και τα κατάλληλα πολιτικά εργαλεία.
Oι εταίροι μας, όμως, βολεύονται με το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σ’ ένα είδος ανθρώπινης «χωματερής», που τους προστατεύει από τα κύματα λαθρομεταναστών. Για να κάμψει η Αθήνα την απροθυμία τους, το μόνο όπλο που διαθέτει είναι να τους απειλήσει ότι θα πάψει να λειτουργεί σαν ανάχωμα. Εδώ που έχουμε φτάσει, είναι ο μόνος δρόμος. Το πρόβλημα, άλλωστε, είναι ευρωπαϊκό.
Tα κύματα των λαθρομεταναστών που διεισδύουν από κάθε ρωγμή στις δυτικές κοινωνίες είναι η σύγχρονη εκδοχή της εισβολής των βαρβαρικών φυλών στις αυτοκρατορίες της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα. Τότε, είχαμε τις επιδρομές άγριων ιππέων, που αναζητούσαν πλούσιο έδαφος και πιο φιλικό περιβάλλον για να εγκατασταθούν. Σήμερα, έχουμε ταλαίπωρους ανθρώπους, που με κίνδυνο της ζωής τους αναζητούν μία θέση στον «ευρωπαϊκό ήλιο».
H αιτία είναι η ίδια: Η μεγάλη διαφορά βιοτικού επιπέδου προκαλεί ροή από το χώρο της υπανάπτυξης στο χώρο της υπερανάπτυξης. Η παγκοσμιοποίηση διευκόλυνε την εφαρμογή στο κοινωνικό επίπεδο της αρχής των συγκοινωνούντων δοχείων. Η διεύρυνση του χάσματος στην κατανομή του πλούτου, η δημογραφική έκρηξη στον Τρίτο Κόσμο και η υπογεννητικότητα στις ευρωπαϊκές χώρες οδηγούν στη διόγκωση του κύματος της λαθρομετανάστευσης. Ένα κύμα, που διογκώνεται από τους πολέμους και τις εμφύλιες συγκρούσεις στον Τρίτο Κόσμο.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ακολουθούσαν μια πολιτική ημιμέτρων. Ενώ λάμβαναν μέτρα εναντίον της παράνομης εισόδου, στην πράξη κατά κανόνα ανέχονταν όσους λαθρομετανάστες κατάφερναν να εγκατασταθούν στην επικράτειά τους. H αντιφατική αυτή πολιτική τροφοδότησε το φαινόμενο. Tο γεγονός ότι αρκετοί καταφέρνουν να εγκατασταθούν στη «Γη της Επαγγελίας» δικαιώνει την ελπίδα και διατηρεί ζωντανό το όνειρο μιας νέας ζωής και σε πολλούς που έχουν παραμείνει στις πατρίδες τους.
Tο αποτέλεσμα είναι ότι έτσι ωθούνται ολοένα και περισσότεροι κάτοικοι του Τρίτου Κόσμου να επιχειρήσουν το άλμα. Όσο, όμως, κι αν είναι κατανοητή η επιθυμία τους να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή, η μαζική λαθρομετανάστευση προς την Ευρώπη δεν είναι λύση, πολύ περισσότερο σε συνθήκες οξύτατης οικονομικής κρίσης. Εάν κάποιες χώρες-μέλη θεωρούν ότι χρειάζονται εργατικό δυναμικό και πληθυσμιακή ένεση, ας εφαρμόσουν μια πολιτική οργανωμένης νόμιμης μετανάστευσης, η οποία θα αποτρέψει τα φαινόμενα υπερεκμετάλλευσης και «μαύρης» εργασίας.
Η Ευρώπη σήμερα οχυρώνεται, αλλά η πολιτική ανάσχεσης έχει όρια. Πρέπει να συνδυαστεί και με την παροχή γενναίας αναπτυξιακής βοήθειας για την άμβλυνση των διαφορών. Αυτό επιβάλλει όχι μόνο ο (αμφίβολος) ανθρωπισμός της Δύσης, αλλά και το ιδιοτελές συμφέρον της. Τέτοια λόγια, όμως, στις ημέρες της κρίσης θεωρούνται εκτός τόπου και χρόνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου